Stralend stapt hij zaterdag door het centrum van Utrecht. Ivo Opstelten, sinds een week ambteloos burger. Regeren doet ie niet meer. Maar vechten voor zijn eigen VVD des te harder. Met de folders in de hand klampt hij iedereen aan. Koers houden, koers hoeden en vertel het vooral door, herhaalt hij telkens zijn boodschap.
Voor Opstelten is het zaterdag een feest van herkenning. In de campagnebus – onderweg van Bilthoven naar Utrecht – raakt hij opgewonden. Vanaf de Biltstraat heeft hij zicht op de Maliebaan. En daar in de verte ligt zijn oude ambtswoning, uit de tijd dat hij burgemeester was van de Domstad. ‘Kijk, kijk, dat was mijn huis’, roept hij als een kind op schoolreisje.
Opstelten lijkt niet in het minst aangeslagen door zijn val als minister. Hij wil er ook niet meer over praten. Ook niet over de bewering van partijgenoot Schippers dat iemand er bewust voor heeft gekozen de VVD vlak voor de verkiezingen pootje te lichten. ‘Ik heb er alles al over gezegd. Ik sta als ambteloos burger nu midden in de maatschappij en midden in mijn partij. En daarom ga ik campagne voeren. Stem VVD!’
Het is opvallend hoe anders en ontspannen Opstelten is. Elke vrijdagochtend ving ik hem op bij de inloop van de ministerraad, om uitspraken te halen over het laatste nieuws op het gebied van veiligheid en justitie. Dan schoot hij onmiddellijk in zijn plechtige stand en ging hij formeel formuleren.
Van dat formele is zaterdag niks te merken. Soepeltjes beweegt hij zich, eerst in Bilthoven, tussen de winkelende mensen. En dat maakt reacties los. Allereerst is er een gehandicapte vrouw die koeltjes reageert en weigert een foldertje aan te pakken. ‘U zult wel begrijpen waarom ik niet op de VVD stem’, kllinkt het vanachter de rollator.
Maar het is een van de weinige kille reacties. Veel mensen waarderen het dat hij zijn gezicht zo snel alweer laat zien. Zelfs jongeren zijn daarvan onder de indruk. Het warmst is het korte contact met een blinde mevrouw. Ze ziet hem niet, maar herkent zijn stem uit duizenden. ‘Het had niet zo gehoeven’, is haar commentaar. Ze heeft met Opstelten te doen en gaat woensdag op zijn partij stemmen.
Is het halfuurtje Bilthoven al erg vermakelijk, in Utrecht steelt Opstelten echt de show. Hij is op het Domplein nog maar net de campagnebus uit of hij wordt al aangeklampt door Utrechters die hem herkennen als hun oude burgemeester. Het lijkt als of de gevallen minister een ererondje maakt door zijn oude stadje. En hij heeft nog geen 50 meter gelopen of er staan ineens een Rotterdamse mevrouw en haar dochter. Dolenthousiast om ook hún oude burgemeester weer eens te spreken.
Opstelten babbelt op zijn gemak met iedereen. Kwam hij de laatste tijd als minister nog weleens moeilijk uit zijn woorden, daarvan is nu niets te merken. Het roept bij mij herinneringen op aan de soepel formulerende man die in 1992 werd verwelkomd als burgemeester van Utrecht. Als chef van de stadsredactie van het Utrechts Nieuwsblad was ik erbij. De receptie was al over toen stevig op de stadhuisdeur werd gebonkt. Henk Vonhoff, ook VVD en oud-burgemeester van Utrecht, stond op de stoep en zorgde ervoor dat het feestje nog even doorging.
Bourgondische types bij elkaar. Altijd in voor een partijtje. Als woensdag het folderen voorbij is, heeft de 71-jarige, ambteloos burger Ivo Opstelten er alle tijd voor.