De Rekenkamer van De Bilt heeft onderzocht hoe de gemeenteraad stuurt op de zogenoemde verbonden partijen – samenwerkingsverbanden waarin de gemeente deelneemt, zoals de GGDrU, BghU, BIGA en de Regionale ICT-Dienst (RID).
Uit het onderzoek blijkt vandaag dat de bestaande afspraken verouderd zijn en dat de raad onvoldoende zicht heeft op de resultaten, risico’s en financiële positie van deze samenwerkingen.
Heldere afspraken
De VVD De Bilt steunt de aanbeveling om de Nota Verbonden Partijen te vernieuwen, maar wil voorkomen dat dit uitmondt in een papieren tijger.
“Wij willen een kort, praktisch en toetsbaar document,” zegt fractievoorzitter Ralph P. Jacobs. “Een nota die echt helpt om te sturen, niet eentje die verdwijnt in een la.”
Wij liberalen pleiten voor duidelijke verantwoordelijkheden tussen raad en college, en voor jaarlijks inzicht in prestaties, risico’s en financiële discipline.
Raadsrapporteur RID: samenwerking goeden dienstverlening kan beter
Als raadsrapporteur voor de Regionale ICT-Dienst (RID) ziet Ralph Jacobs dat er bij dit samenwerkingsverand op het gebied van digitale veiligheid nog veel te winnen valt.
“Daar zal ik hier niet over uitweiden, maar het vraagt blijvende aandacht,” zegt hij.
De samenwerking met de ambtelijke organisatie verloopt goed, maar de dienstverlening van de RID kan volgens de VVD beter – vooral voor nieuwe raadsleden en bij ondersteuning in de avonduren, bijvoorbeeld bij raadsvergaderingen.
Daarnaast wijst de fractie erop dat De Bilt weinig grip heeft op de RID, de autonome uitbreiding van taken en de stijgende uitgaven.
“Wij streven als gemeente naar een bezuiniging van minimaal 3 procent op alle onderdelen. Dat geldt ook voor onze samenwerkingsverbanden,” aldus Jacobs.
De VVD moedigt de RID aan om de lopende overgang van eigen servers naar virtuele private servers (VPS) door te trekken naar een vollediger vorm van virtualisatie, bijvoorbeeld met Kubernetes, zodat de dienst toekomstbestendiger, veiliger en efficiënter wordt.
Zorg over afhankelijkheid van commerciële clouddiensten
De VVD De Bilt uit daarnaast zorgen over de toenemende afhankelijkheid van grote commerciële clouddiensten zoals Microsoft 365. Hoewel dergelijke systemen efficiëntie en samenwerking vergemakkelijken, verliest de gemeente hierdoor feitelijke controle over de locatie van documenten, de opslag van gegevens en de toegang tot e-mailaccounts.
Recente incidenten, zoals het plotseling blokkeren van het e-mailadres van een rechter door Microsoft op last van de Amerikaanse overheid, laten zien hoe kwetsbaar publieke organisaties kunnen zijn wanneer cruciale digitale infrastructuur buiten nationale zeggenschap valt.
“Digitale autonomie is een voorwaarde voor bestuurlijke betrouwbaarheid,” zegt Jacobs. “We moeten voorkomen dat onze gemeentelijke informatievoorziening afhankelijk wordt van de grillen van een techbedrijf aan de andere kant van de oceaan.”
De VVD pleit daarom voor meer transparantie en grip op databeheer, en moedigt de RID aan om bij toekomstige ICT-keuzes expliciet te kijken naar soevereine alternatieven, open standaarden en duidelijke afspraken over gegevenslocatie en toegang.
Grip door eigenaarschap
De VVD De Bilt vindt dat de gemeenteraad moet handelen als een betrokken aandeelhouder: kritisch, goed geïnformeerd en resultaatgericht.
Daarom wil de fractie investeren in kennis over regionale samenwerkingen en een duidelijke rolverdeling voor raadsrapporteurs.
“Vrijheid vraagt verantwoordelijkheid. Ook bij samenwerking hoort eigenaarschap,” zegt Jacobs. “We moeten weten waar ons geld naartoe gaat en wat het oplevert voor onze inwoners.”
Van regels naar resultaten
De VVD De Bilt ziet het rekenkamerrapport als een kans om het bestuur van de gemeente te versterken – mits het leidt tot meer transparantie en minder bestuurlijke ballast.
“We willen meer grip, maar minder papier. Minder praten over processen, meer sturen op prestaties,” besluit Jacobs.
De VVD De Bilt blijft zich inzetten voor een veilig, leefbaar en duurzaam bestuur — waar samenwerking met anderen bijdraagt aan resultaat voor inwoners, niet aan extra regels.