Op 16 oktober 2014 behandelde de raadscommissie een voorstel van het college om de 'Verordening winkeltijden De Bilt' te wijzigen. Sinds het college per brief op 21 oktober 2014 het voorstel tot verruiming van de winkelopeningstijden heeft ingetrokken, is de besluitvorming op dit onderwerp tot stilstand gekomen. Dit geldt echter niet voor de maatschappelijke discussie.
Onder de op dit moment geldende verordening is het college bevoegd om in overleg met de lokale ondernemers vier zondagen per jaar aan te wijzen als koopzondagen. Wij stellen voor om gebruik te maken van de raadsbevoegdheid tot wijziging van de 'Verordening winkeltijden De Bilt' om voor de periode van één jaar deze openstelling uit te breiden naar alle zondagen. Daarnaast stellen wij voor dat de raad in november 2016 een nieuw besluit neemt, op basis van een monitoring door het college.
Beoogd effect
Binnen een vooraf duidelijk afgebakende periode lokale ervaring opdoen met zondagopenstelling, waarna op basis van dit uitgebreide praktijkonderzoek een besluit voor de lange termijn kan worden genomen.
Argumenten
1. Het voorstel komt tegemoet aan een breed gedragen wens onder inwoners en lokale ondernemers
Uit het koopstromenonderzoek 'Kopen@Utrecht' van i&o research in opdracht van de provincie Utrecht blijkt dat ongeveer 63% van de inwoners van De Bilt gebruik maakt van de mogelijkheid om op zondag boodschappen te doen. Uit het lokale middenstandsoverleg is al eerder gebleken dat er geen bezwaar bestaat tegen verruiming van de openingstijden. De Biltse Ondernemersfederatie heeft na een ledenraadpleging op 12 juli jl. een openbare aanbeveling doen uitgaan waarin zij pleit voor het bieden van de mogelijkheid van zondagopenstelling aan iedere winkel.
2. Het openen van de winkels op zondag kan een impuls betekenen voor de lokale werkgelegenheid en economie
De in de regio uitzonderlijke positie van gemeente De Bilt heeft een negatieve invloed op onze lokale economie en werkgelegenheid. Omdat het op dit moment niet mogelijk is voor de inwoners van De Bilt om een bezoek te brengen aan de lokale winkels en winkelcentra op zondag, is de consument afhankelijk van de openstelling in de ons omringende gemeenten. Door de verordening in overeenstemming te brengen met de geldende praktijk in de regio, kan de afvloeiing van de lokale koopstroom naar elders worden beperkt.
3. De beperking van de openstelling van winkels op zondagen van 12.00 uur tot 18.00 uur komt tegemoet aan de gevoelens van hen die hechten aan de zondagsrust.
In een aantal gemeenten is de openstelling op zon- en feestdagen toegestaan van 08.00 uur tot 20.00 uur. Dit komt tegemoet aan de wens van met name supermarkten om hun consumenten maximaal te bedienen. Een zodanig ruime vrijstelling van het verbod op een zondagopenstelling conflicteert echter met de gevoelens van hen die hechten aan eerbiediging van de zondagsrust. In onze gemeente is het vanwege deze gevoelens gebruik om evenementen op de zondag niet voor 12.00 uur te laten aanvangen.
4. Door te kiezen voor een pilot worden de verschillende knelpunten en effecten van een zondagopenstelling door praktijkervaring inzichtelijk gemaakt.
De keuze voor een tijdelijke zondagopenstelling kan een aantal effecten veroorzaken op zowel de directe omgeving van winkels, het winkelgedrag van inwoners van De Bilt en de lokale economie. Door bij de start, gedurende en aan het einde van de pilotperiode te monitoren kunnen de impact van de zondagopenstelling en eventuele specifiek lokale knelpunten in kaart worden gebracht.
5. Door de pilotperiode vooraf duidelijk af te bakenen wordt de afweging om de mogelijkheid tot een zondagopenstelling voort te zetten te maken terug bij de raad gelegd.
Doordat dit voorstel uitgaat van een vooraf in de tijd beperkte periode, loopt deze af op 1 december 2016. Er is een nieuw raadsbesluit noodzakelijk om de zondagopenstelling al dan niet voort te zetten. Zonder nieuw besluit vervalt de vrijstellingsmogelijkheid van het verbod op een zondagopenstelling in zijn geheel.
6. Een algemene vrijstelling is een lastenverlichting
Artikel 5 van de huidige Winkeltijdenverordening bepaalt nog dat het college per kalenderjaar vier koopzondagen en koopfeestdagen vaststelt. Bij de invoering van een algemene vrijstelling vervalt de noodzaak voor ondernemers om koopzondagen aan te vragen. Dit vermindert dus de administratieve lasten voor zowel het bedrijfsleven als de gemeente.
Alternatief 1: zondagopenstelling alleen voor supermarkten mogelijk maken
Een alternatief is om een zondagopenstelling in te voeren, exclusief voor supermarkten. Onder deze ondernemers is de wens tot de zondagopenstelling het breedst gedragen. Deze keuze ligt niet voor de hand omdat deze maatregel andere ondernemers (niet-supermarkten) in de levensmiddelenbranche qua concurrentiepositie op een achterstand zet. Wij kiezen er daarom voor om de keuze bij de ondernemers te leggen om al dan niet gebruik te maken van de mogelijkheid om op zondag open te gaan.
Alternatief 2: per kern een verschillend koopzondagenbeleid voeren
De voorgestelde pilot zou kunnen worden ingezet voor een zowel in tijd als in ruimte beperkt gebied. Hiermee zou de huidige situatie voor een deel van de gemeente ongewijzigd blijven, op zijn minst voor de duur van de pilotperiode. Omdat dan de effecten binnen deze gebieden niet in kaart kunnen worden gebracht ligt deze keuze niet voor de hand.
Aanpak/Uitvoering
Na besluit van de gemeenteraad overeenkomstig dit voorstel, zal de pilot van start gaan op 1 december 2015. Ons voorstel is dat het college van b. en w., als dagelijks bestuur, daarnaast het navolgende ter hand neemt:
Bij de start, gedurende en aan het einde van de periode worden de effecten van de pilot gemonitord, waarbij in ieder geval de volgende onderwerpen worden betrokken:
- de effecten op de omgeving van winkels t.a.v. verkeer, parkeren en bevoorrading
- het winkelgedrag van de inwoners van De Bilt en hun houding t.o.v. de zondagopenstelling
- de omzetontwikkeling van winkels in De Bilt en de houding van de winkeliers t.o.v. de zondagopenstelling
- het aantal zondagen waarop winkels open zijn en het soort winkels (branche, groot winkelbedrijven, kleine zelfstandigen) dat open gaat
Het college legt de evaluatie tijdig voor aan de raad, zodat de raad een vervolgbesluit kan nemen over de openstelling van zon- en feestdagen in november 2016 en een nieuwe verordening vast kan stellen.
Er worden vooraf afspraken gemaakt met de winkels over bevoorrading op zondag.
Meningen over de zondagopening en verruiming winkeltijden in De Bilt worden verzameld op: